حمل و نقل ریلی

این روزها برای جابجایی کالا از روش های مختلفی استفاده می شود که یکی از آن ها حمل و نقل ریلی می باشد. در واقع حمل و نقل ریلی یکی از انواع حمل و نقل زمینی محسوب می شود که در آن با استفاده از روش ترابری هدایت شده، قطارها بر روی ریل هایی هم راستا و موازی حرکت می کنند تا بتوانند مسافر و یا کالای مورد نظر را جابجا کنند. حمل و نقل ریلی با قطار از روش های رایج در حمل و نقل کالا و ترانزیت داخلی و خارجی محسوب می شود. در این نوع حمل و نقل از قطارهای خاصی استفاده می شود و در مسیرهای خاصی نیز تردد می کنند. این شیوه از حمل و نقل بین المللی مانند دیگر روش های حمل و نقل همچون حمل و نقل بین المللی هوایی، حمل و نقل بین المللی دریایی و حمل و نقل جاده ای دارای مزایا و معایب خاص خود می باشد که در ادامه هریک را به صورت جداگانه بیان می کنیم. با مجموعه حمل و نقل بین المللی شنل همراه باشید.

حمل و نقل ریلی چگونه انجام می شود؟

حمل و نقل ریلی مانند دیگر روش ها حمل و نقل هوایی، حمل و نقل دریایی و حمل و نقل جاده ای تحت شرایط خاصی صورت می پذیرد. برای جابجایی کالا به وسیله حمل و نقل ریلی می بایست از واگن های باری مخصوصی استفاده شود که هریک وظیفه منحصر به فردی دارند. واگن های باری از نظر شکل ظاهری دارای انواع مختلفی می باشند. در ادامه به هریک از واگن های حمل و نقل ریلی اشاره خواهیم داشت. با مجموعه حمل و نقل ریلی شنل همراه باشید.

واگن های مسطح

واگن های مسطح یکی از انواع واگن هایی می باشد که در حمل و نقل ریلی استفاده می شود. از این واگن برای حمل و نقل ماشین آلات و کالاهای سنگین که طول زیادی دارند، استفاده می شود. کالاهایی کانند میلگرد، قطعات آهنی و تیرآهن که با واگن های مسطح دو محوره، چهار محوره و یا شش محوره حمل می شوند.

حمل و نقل ریلی

واگن های مسقف

نوعی دیگر از واگن های حمل و نقل ریلی، واگن های مسقف می باشند. این واگن ها به گونه ای است که پس از قرارگیری کالا، درب آن بسته شده و پلمپ می شود. این کار باعث می شود که کالای مورد نظر از هرگونه آسیبی به دور باشند. برخی از کالاها ممکن است در برابر نور خورشید، اکسیژن و رطوبت مقاوم نباشند و لازم است در یک فضای در بسته حمل شوند. در این حالت می توان برای حمل آن ها از واگن های مسقف استفاده کرد. این واگن ها به دو صورت دو محوره  چهار محوره ساخته می شوند.

حمل و نقل ریلی

واگن های لبه کوتاه و لبه بلند

نوعی دیگر از واگن های حمل و نقل ریلی، واگن های لبه کوتاه و لبه بلند می باشند که برای انواع مختلفی ار کالاها استفاده می شوند. از واگن های لبه کوتاه عموما برای ارسال آهن آلات و مصالح ساختمانی و از واگن های لبه بلند برای حمل مواد معدنی و کالاهای صنعتی استفاده می شود. این واگن ها توانایی حمل بار سنگین را دارند و می توانند چندین تن بار را با خود حمل کنند.

واگن های مخزنبرای حمل سوخت و حمل و مایعات در صنعت حمل و نقل ریلی از واگن های مخزن استفاده می شود. این واگن ها نیز به دو صورت دو محوره و چهار محوره ساخته می شوند. بسیاری از تاجران برای حمل چنین کالاهایی با مشکل مواجه بودند اما وجود واگن های مخزن نگرانی آن ها را برطرف کرده است. این کالاها در کمترین زمان ممکن به مقصد می رسند.

حمل و نقل ریلی

واگن های یخچالی

از دیگر واگن هایی که برای حمل مواد مورد استفاده قرار می گیرد واگن های یخچالی می باشد. این واگن ها برای حمل مواد فاسد شدنی مانند لبنیات، سبزیجات و … کاربرد دارد. واگن های یخچالی خود دارای سیستم خنک کننده حرفه ای می باشند و در طول سفر درجه حرارت یخچال به صورت اتوماتیک تنظیم می شود.

حمل و نقل ریلی

تاریخچه حمل و نقل ریلی

در قرون وسطی صنعت به اندازه ای پیشرفت کرده بود که شیوه های سنتی دیگر پاسخگو نبودند و صنعت گران در تلاش بودند که روش های جدیدی برای حمل و نقل ایجاد کنند. در سال 1556 یک مهندس آلمانی برای سهولت در جابجایی زغال سنگ اقدام به ساخت ریل های کوچکی کرد تا با کمک آن بتوان ارابه های حمل زغال سنگ را از درون معدن به خارج هدایت کند. این ریل ها در ابتدا از جنس چوب ساخته شدند که طبیعتا مقاوت زیادی نداشت. در ادامه ریل های چوبی جای خود را به نوارهای چدنی دادند و اینگونه بود که واگن های غول پیکر اختراع شد. این واگن ها با بخار کار می کردند و برای به حرکت در آمدن نیاز به نیروی انسانی و یا حیوانی نداشتند.

ایران در حال حاضر دارای 10460 کیلومتر طول خط راه آهن می باشد که در طی 100 سال ساخته شده است. ایران دارای موقعیت جغرافیایی بی نظیری است به گونه ای که به راحتی می تواند راه ارتباطی اروپا به خاور دور باشد. بسیاری از کشورها برای حمل و نقل ریلی در سطح بین المللی از کشور ایران استفاده می کردند که متاسفانه سیاست غلط و بافت فرسوده صنعت ریلی کشور اجازه نداده است که این صنعت رشد بیشتر و بهتری داشته باشد.

پیشنهاد : صرفه جویی در وقت حمل و نقل ترکیبی

صنعت حمل و نقل ریلی ایران نتوانسته به خوبی انتظارات مردم را براورده کند به گونه ای که علیرغم تغییر تعرفه بلیط ها هنوز کیفیت قطار تغییر نکرده است. اما حمل و نقل ریلی در طی سال های اخیر یک موفقیت بزرگ کسب کرده است و آن هم این است که بسیاری از تاجران برای ارسال کالای خود ار قطارهای باربری استفاده می کنند.

این موضوع باعث شده است تا بسیاری از شرکت‌های ترانزیت به فکر توسعه صنعت ریلی کشور بیفتند. این شرکت‌ها با واردات انواع واگن‌های پیشرفته صنعت حمل و نقل کشور را رونق بخشیده‌اند. برای آشنایی با انواع حمل و نقل ریلی و خدماتی که شرکت‌های باربری ارائه می‌دهند شما را به خواندن ادامه مطلب دعوت می‌کنیم.

نحوه دسترسی به شبکه حمل و نقل ریلی

بسیاری از افراد تصور می کنند که از سیستم حمل و نقل ریلی فقط دولت استفاده می کند و تاجرین و بازرگانان نمی توانند از این وسیله بین المللی برای جابجایی کالاهای خود استفاده کنند. اما وزارت راه و شهرسازی به منظور افزایش سهم حمل و نقل ریلی اقدام به جزب سرمایه گذاران خصوصی کرده است. و استفاده از حمل و نقل ریلی برای عموم مردم آزاد است. در صورتی که تاجر و یا بازرگان هستید با عقد قرارداد با وزارت راه و شهرسازی و رعایت قوانین مربوطه می توانید از امکانات شبکه ریلی استفاده کنید.

تنها کافیست به هنگام عقد قرارداد نوع فعالیت خود را مشخص کنید چون همانطور که در بخش های پیشین بیان شد واگن های مختلفی برای کاربری های مختلف وجود دارد. با پرداخت اجاره سالینه می توانید به راحتی از خطوط ریلی کشور استفاده کنید. بسیاری از شرکت‌های مسافربری با خرید واگن‌های مسافربری و باربری به جرگه انواع حمل و نقل ریلی نظیر مسافربری، باربری و گردشگری می‌پیوندند. این شرکت‌ها موظفند تمام قوانین مربوط به حفظ ایمنی، بیمه، مالیات و سایر مقررات را رعایت کنند. در مقابل نیز دولت وظیفه دارد تا تمام امکانات را برای عبور و مرور قطارها فراهم کند و شرایط حمل و نقل را توسعه ببخشد. در صورتی که دولت به تعهدات خود در این زمینه عمل نکند، شرکت خصوصی می‌تواند با تنظیم شکایت از او طلب خسارت کند.

مدارک لازم برای حمل کالا از طریق راه آهن

برای اینکه بتوانید از حمل و نقل ریلی استفاده کنید می بایست تمامی اسناد مربوطه را تهیه و برگه های مورد نیاز را تکمیل کنید. این مووضع بعه شرکت ترابری مربوطه که مراجعه کرده اید نیز وابسته است. چرا که بسیاری از شرکت های ترابری علاوه بر قوانین دولتی، یک سری قوانین شخصی نیز به قراردادها اضافه می کنند که بایستی آن ها را نیز امضا کنید. در غیر اینصورت کالای مورد نظر شما به کشور مربوطه ارسال نمی شود.

به طور کلی قراردادهای مربوطه شامل نام، مشخصات کالا، نشانی فرستنده و گیرنده، بیمه و غیره می‌شود. در این قراردادها تمامی مبالغ و شرایط ارسال قید می‌شوند و در صورتی که شرکت ترابری به یکی از آن‌ها عمل نکند موظف به جبران خسارت خواهد شد. پس از اینکه قرارداد تنظیم شد، یک برگه بارنامه میان طرفین رد و بدل می شود. این برگه به عنوان سند بار می باشد و اگر مفقود شود شرکت مورد نظر هیچ گونه مسئولیتی در قبال کالاهای شما به گردن نمی گیرد.

در برخی از مواقع شرکت ترابری با وجود آسیب رساندن به کالاهای مشتری هیچ خسارتی را پرداخت نکرده است؛ چراکه برگه بارنامه از سوی مشتری گم شده و شرکت از این فرصت برای تبرئه خود نهایت بهره را برده است. از این رو، توصیه می‌شود هرگز این برگه را گم نکنید. یکی دیگر از مسائلی که هنگام عقد قرارداد باید به آن توجه داشت، تنظیم بیمه‌نامه است. طبق قوانین دولتی، تمام شرکت‌های حمل و نقل ریلی موظف به ارائه بیمه‌نامه به مشتریان هستند. اگر شرکتی از ارائه آن طفره رفت می‌توانید مراتب را به سمع نهادهای ذیربط برسانید.

قوانین و مقررات حاکم بر حمل و نقل ریلی چیست؟

متاسفانه هنوز قانون خاصی در این خصوص در کشور تنظیم نشده و تنها در اصل چهارم قانون اساسی از کلمه راه‌آهن یاد شده است که حق استفاده از حمل و نقل ریلی را متعلق به دولت دانسته است. اما، در مجامع بین المللی برای انواع حمل و نقل ریلی کنوانسیون‌هایی به امضای کشورها رسیده است که هر کدام به موضوع خاصی اشاره دارند.

این کنوانسیون‌ها شامل کنوانسیون بین المللی حمل و نقل مسافر و توشه بوسیله راه آهن (۲۱۷) ۱۹۱۶، کنوانسیون جامع حمل و نقل بین المللی راه آهن (COTIF) ۱۹۸۰، کنوانسیون بین المللی حمل و نقل کالا بوسیله راه آهن (CIM) ۱۹۶۱، کنوانسیون حمل و نقل بین المللی با راه آهن (FITOC)، پروتکل اصلاحی کنوانسیون جامع حمل و نقل بین المللی با راه آهن۱۹۹۰، پروتکل اصلاحی کنوانسیون حمل و نقل بین المللی (FTTOC) می‌شود. این کنوانسیون‌ها برای حمل و نقل ریلی بین المللی وضع شده است تا کشورهایی که به عضویت آن می‌رسند از تمام امکانات و ظرفیت‌های بین المللی بهره‌مند شوند.

مزایای استفاده از حمل و نقل ریلی

حمل و نقل ریلی دارای مزایای بی‌نظیری نسبت به سایر روش‌های حمل و نقل زمینی مانند حمل و نقل بین المللی جاده ای است که در ادامه به مهترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.

عوارض کمتر زیست‌محیطی: یکی از مهمترین مزایای حمل و نقل ریلی امکان استفاده از سوخت‌های غیر فسیلی است. این امر موجب صرفه‌جویی در مصرف سوخت می‌شود؛ به گونه‌ای که مصرف انرژی در قطارها حدود یک ششم کمتر از کامیون‌های باربری است.

آلودگی کمتر: آلودگی صوتی یکی از بزرگترین معضلات جامعه بوده و تمام خودروهای باربری با ایجاد آلودگی‌های زیاد باعث تخریب محیط‌زیست و شکایت مردم شده‌اند. حمل و نقل ریلی به دلیل اینکه در حومه شهر و حتی در خارج از سطح شهر انجام می‌شود، هیچگونه آلودگی صوتی به همراه ندارد.

کاهش زمان توقف: یکی از مهمترین مزایای انواع حمل و نقل ریلی کاهش زمان توقف است. قطارها قابلیت این را دارند تا مسیرها را به طور یکسره و بدون توقف طی کنند. این امر باعث می‌شود تا کالاها در سریع‌ترین زمان ممکن به مقصد برسند.

قابل استفاده برای حمل بارهای عظیم: بسیاری از بارهای عظیم در صورتی که بخواهند به صورت زمینی حمل شوند، از طریق حمل و نقل جاده ای میسر نیستد و نمی توان با کامیون و تریلی آن ها را جابجا کرد. بدین منظور می توان به راحتی این بارها را با استفاده ار حمل و نقل ریلی به مقصد رساند.