مقاصد صادراتی ایران به سایر کشور ها از جمله عراق می باشد. محصولات صادراتی ایران به عراق، به گونهای هستند که نیاز جامعه عراق را برطرف کنند. یکی از کشورهای ثروتمند که از نظر دینی، فرهنگی و جغرافیایی، شریک تجاری کشور ایران محسوب میشود، کشور عراق است.بخشی از حمل بار به عراق از ایران انجام می شود.
عراق واردات بسیار زیادی دارد و حدود 21 درصد این واردات توسط کشور ایران انجام میشود. اما در حال حاضر به دلیل وجود چالشها، ایران تنها ۱۲.۷ درصد واردات به این کشور را انجام میدهد. این چالشها، به موضوع مهمی برای ایران تبدیل شدهاند و همواره به دنبال راهکاری برای برطرفکردن آن هستند.
صادرات به عراق و چالشهای پیش رو
اولین چالشی که برای حضور ایران در عراق وجود دارد، دیدگاههای مردم عراق است. برخی افراد با دیدگاه مثبت و برخی با دیدگاه منفی به ایران نگاه میکنند. از این رو ایران نمیتواند با دلیل اینکه میخواهد به عراق در مقابل داعش کمک کند، دست دوستی به این کشور بدهد و جای پای خود را برای صادرات به عراق محکم کند.
بنابراین پیشنهادات ارائهشده توسط ایران، باید مزیتدار و ارزشمند باشد تا عراق از اینکه پیشنهادات ایران برایش سودمند و ضروری است، مطمئن گردد.
دومین چالش، صادرات ناپایدار و مشکلات مربوط به گمرک است. صادراتی که در حال حاضر به کشور عراق انجام میشود، مشکلات جدی برای ایرانیانی که در این حوزه فعالیت میکنند، به وجود میآورد.
قوانین گمرکی عراق با دولت مرکزی تفاوتهایی دارد و این موجب شده دریافت عوارض گمرکی دچار مشکل شود. علاوه بر این موضوع، قوانین گمرکی در عراق، مدام در حال تغییر است و برخی کالاها بدون اطلاع قبلی به ایران ممنوع الورود میشوند. این موضوع مشکلات جدی برای صادرات ایران به وجود آورده است.
اگر توافقنامه جامع تجاری بین ایران و عراق انعقاد شود، این مشکلات دیگر وجود نخواهد داشت. در این صورت تجار و تولیدکنندگان ایرانی میتوانند بهتر برنامه ریزی کنند و همچنین با کاهش تعرفههای گمرکی، قدرت رقابت محصولات ایرانی در عراق، افرایش مییابد.
سومین چالش، مربوط به مطالبات ارزی است. از آنجایی که ایران در شرایط تحریم قرار دارد، نمیتواند سرمایهگذاری آنچنانی در زیرساختها و صنایع عراق داشته باشد. در حالی که این امر با منابع بلوکهشده در عراق امکانپذیر است.
برخی افراد عقیده دارند با رایزنی و تلاش بانک مرکزی امکان بازگرداندن پول برق و گاز صادرشده از ایران به عراق وجود دارد؛ در حالی که با شرایط موجود، صادرات برق و گاز، مهمتر است. اگر عراق در این موضوع با ریسک بالایی مواجه شود، یا واردات این دو محصول را قطع و یا به شدت کم میکند.
از آنجایی که زیرساختهای تولید برق در کشور با سرمایهگذاریهای کلانی صورت گرفته، تداوم صادرات برق به عراق از لزومات است. در غیر این صورت خسارت فنی بسیاری به تجهیزات نیروگاههای برق وارد میشود.
از سمتی بزرگترین میدان گازی ایران با قطر، مشترک است و قانون خاصی هم برای برداشت از آن وجود ندارد. به همین دلیل صادرات گاز هم از اهمیت بالایی برخورد است و میتواند برای کشور ایران بسیار سودآور باشد.
معرفی محصولاتی که به عراق صادر میشوند
ایران از جمله کشورهایی است که در زمینه صادرات انواع محصولات به کشورهای همسایه به خصوص عراق عملکرد خوبی دارد. صادرات کشور ایران به عراق، در چهار دسته تقسیم میشود:
- مواد غذایی، صیفیجات و محصولات کشاورزی (ترهبار و خشکبار)
- انواع وسایل خانگی
- مصالح ساختمانی
- لباس و پوشاک
مواد غذایی، صیفیجات و محصولات کشاورزی (ترهبار و خشکبار)
وجود جنگ و شرایط اقلیمی کشور عراق اینگونه بیان میکند که به واردات محصولات کشاورزی نیاز دارد. این موضوع برای ایران یک امتیاز بزرگ محسوب میشود. به گونهای که ایران بزرگترین تامینکننده محصولات غذایی این کشور است.
صادرات میوه به کشور عراق نیز، امروزه رواج دارد. این در حالی است که مزایا و معایبی هم به دنبال دارد. علاوه بر محصولات غذایی و میوهها، عراق هدف صیفیجات ایران است. از آنجایی که صیفی جات نوعی مواد غذایی هستند که در کوتاه مدت خراب میشوند، باید از کشورهایی وارد شوند که فاصله کمیدارند، تا محصول سریعتر برسد.
وجود مرز مشترک بین ایران و عراق، موجب شده صادرات صیفیجات از ایران به عراق افرایش پیدا کند. مهمترین و بیشترین صیفیجات که به عراق صادر میشوند عبارتند از: گوجه فرنگی، خیار، سیب زمینی، هندوانه، انواع سبزیجات و غیره.
انواع وسایل خانگی
کولر: عراق به دلیل آب و هوای گرم و خشکی که دارد، زودتر از سایر کشورها، فصل گرما را میبیند. کولر یکی از لوازم خانگیهایی است که در این فصول، به کشور عراق وارد میشود. چرا که واردات این محصول، ارزانتر از نمونههای موجود در کشور خودشان است.
فرش: در چند سال اخیر، صادرات فرش به کشور عراق افزایش یافته و از پرطرفدارترین زمینههای تجاری ایران محسوب میشود. تقاضا برای واردات فرش ایرانی توسط عراق افزایش یافته، به گونهای که تبلیغات فرش ایرانی صورت میگیرد و نمایشگاههای زیادی برپا میشود.
مصالح ساختمانی
از آنجایی که در ایران معادن بسیاری وجود دارد، صادرات سنگ و کاشی به عراق، به طور چشمگیری افزایش یافته و یک زمینه درآمدزایی ویژه برای ایران پدید آمده است.
چرا عراق مقصد مناسبی برای محصولات ایرانی است؟
عراق از کشورهای همسایه ایران است که امروزه به واردات کالاهای مبتدی تا پیشرفته، نیاز فراوان دارد. ایران درصدد پیشرفت خود و برطرفکردن نیاز عراق، اقدام به صادرات محصولات متنوعی کرده است.
- اولین موضوعی که سبب شده عراق مقصد مناسبی برای محصولات ایرانی باشد، تحریم آمریکا است. آمریکا برای تضعیف رابطه اقتصادی ایران و عراق، دو کار انجام داد، اول اینکه در جریان نقل و انتقال دلار میان ایران و عراق اختلال ایجاد کرد، دوم اینکه پیشنهاد سرمایهگذاری و تاسیس زیرساختهای مورد نیاز را به عراق داد.
- در رابطه با گزینه اول چون فقط در جریان دلار اختلال ایجاد کرد، ایران به راحتی توانست از سایر ارزها چون دینار، صادرات را انجام و گسترش دهد. در رابطه با گزینه دوم، ایران رتبه بالاتری دارد، چرا که هیچ کشوری مانند ایران نمیتواند نیازها و زیرساختهای عراق را تامین کند.
- ویژگیهای خاصی چون مرز طولانی بین ایران و عراق، اشتراکات دینی و فرهنگی نیز موجب شده که عراق، مقصد مناسبی برای محصولات ایرانی باشد.
- ثروت عراق در کنار زیرساختهای نامناسب این کشور، میزان صادرات را افزایش داده و در واقع علت اصلی صادرات محصولات ایرانی است.
عراق، مقصد صادرات ایران
با توجه به اهمیت عراق به عنوان مقصد صادراتی ایران، شناختن عواملی که ظرفیت صادراتی ایران را کاهش میدهد، ضروری است. از سمتی با اطلاع از نیاز جامعه عراق، میتوان محصولات با ظرفیت بیشتری را به این کشور ثروتمند صادر کرد. تنها نیاز این امر، ارائه پیشنهاداتی به عراق است که نشان از کمک به این کشور و اطمینان مقامات آن را بدهد.